Չարենցը` Արմենուհի Տիգրանյանին մաս 2` Գալանտ Երգեր

Ես ինչպե՞ս Ձեզ չսիրեմ: - Դուք արվեստ եք ու հոգի:
Օ, կարելի՞ է արդյոք պրոֆիլը Ձեր չսիրել:
Ով երգ ունի իր սրտում ու սովոր է գեղեցկի`
Նա պարտավոր է Ձեզ բյուր, հազա՜ր սոնետ նվիրել:
Դուք այնպես մե՛ղմ եք խոսում: Երբ Դուք կարդում եք, տիկի՜ն,
Ձեր շրթունքները գունատ նմանվում են հասմիկի:
Եվ Ձեր աչքերը, գիտե՞ք, առանց ներքին կրակի,
Լուսաշող են՝ Ձեր կրծքի քարերի պես թանկագին:

Իսկ երբ ականջ եմ դնում ես Ձեր թեթև քայլերին -
Թվում է ինձ, թե նոքա տրիոլետներ են երգում
Եվ այդ երգով հմայված` սիրտս տխրում է լռին:

Եվ Դուք գիտե՞ք, որ սիրուց հիվանդացած իմ հոգում
Ես միշտ լսում եմ թեթև, թավ թրթիռներ ջութակի -
Երբ համբուրում եմ ես Ձեր բարակ մատներն ապակի:

* 
Էմալե պրոֆիլը Ձեր,
Ձեր հակինթ աչքերը բիլ
Ես այսօր կուզեմ երգել,
Որպես մի անհայտ դը Լիլ:
Արդյոք ո՞ր վարպետը մեծ
Հորինել է դեմքը Ձեր.
Արդյոք ո՞ր Ոգին տվեց
Ձեր դեմքին լուսե գծեր:
Կուզեի երգեր կապել
Եվ գովել երգով անծիր
Էմալե պրոֆիլը Ձեր,
Ձեր հակինթ աչքերը բիլ:

* 
Որպես մի ցնդած պոետ`
Ես այսօր կուզեմ երգել
Էմալե պրոֆիլը Ձեր -
Եվ երգով լինել Ձեզ հետ:
Կուզեի հույսով արեգ,
Աչքերում Ձեր բիլ ու խոր
Գուշակել երգերը, որ
Դուք մի օր պիտի գրեք:
Ձեր կապույտ հրով վառված՝
Կուզեի լսել ես հար
Ձեր վճիտ երգերը վառ,
Որ այսօր դեռ չեն գրված:
Եվ որպես ցնդած պոետ . -
Կուզեի անվերջ խմել
Լազուրե երգերը Ձեր -
Եվ երգո՛վ լինել Ձեզ հետ:

* 
Ես այնքան փո՛քր եմ դեռ,
Երեխա եմ կարծես, -
Բայց ես սիրում եմ Ձեզ
Ու ջինջ երգերը Ձեր:

Գիտե՞ք արդյոք, որ ես
Վախենում եմ, երբ Դուք
Նայում եք աչքերիս
Հայացքներով բորբոք:

Սիրում եք Դուք երգել
Սիրո երգեր հուզիչ.
- Վախենո՞ւմ եմ ես Ձեր
Հմայքների ուժից:

* 
Երազի պես անուշ
Ինչ որ բան կա, գիտե՞ք, -
Երբ Ձեր գլուխը լույս
Դուք մերթ բռնում եք թեք -
Եվ գլխարկի կապույտ,
Թավշե ֆոնի տակից -
Ուղարկում եք անփույթ
Ժպիտները Ձեր ինձ:

* 
Երբ ես տեսնում եմ Ձեզ -
Անդարձ անցած մի սեր
Սկսում է իր հեզ
Հեքիաթները հյուսել:
Հիշում եմ ես հանկարծ
Կապույտ լապտեր գազի,
Որոնք վաղո՛ւց հանգած`
Սպասում են լույսի:
Հիշում եմ ջինջ, մաքուր
Ապակիներ կորած,
Կապույտ ծովի փրփուր՝
Փխրուն գիպսից փորած:
Ինչ-որ մի տեղ գնած
Ֆոլիանտի թերթեր -
Ու թիթեղից շինած
Դիակառքի վարդեր:

* 
Հստակ հոսում են իմ
Երգերը Ձեր մասին.
Տրվե՛լ եմ Ձեր բույրին,
Ձեր մեղմահոս լույսին:

Հստա՛կ, հստա՛կ է այս
Տխրությունը իմ նոր,
Որպես մանկան երազ,
Որպես մանկան օրոր:

Սրտիս վրա մի հեզ
Քնքշություն է իջել -
Թեթև՛, թեթև՛, որպես
Կապույտ վուալը Ձեր:

* 
Առել եմ գիրքը Ձեր
Ու նայում եմ նրան:
Ձգվում են բիլ գծեր
Գրքից` հոգուս վրա:

Նայում եմ թերթերին
Եվ սպասում եմ, որ
Երգերը թրթռան,
Որպես լույսի օրոր -

Եվ անսահմա՛ն, անծի՛ր
Թրթիռներից երգի
Հյուսվի պրոֆիլը Ձեր
Եվ սրտամոք երգի:

* 
Որպես հեռու բույրի,
Հրապույրի կարոտ -
Թողե՛ք, որ գուրգուրի
Սիրտը իմ մեգ ու մութ
Քնքշությունը անծիր
Ձեր սրտամոք հուշի`
Կապույտ վուալը Ձեր
Ու վուալի փոշին:

* 
Ձեր դեմքի կարոտը վես
Իմ հոգում հեռու հրի
Մի կապույտ փայլ է վառում.
Կարծես ես տեսնում եմ Ձեզ:

Մոգական մի լապտերի
Լուսազարդ, բիլ նկարում:
Մոգական մի լապտերի
Կապտավուն լույսի նման
Այս գիշեր կարոտս անծիր -
Ձեր հեռու հրին գերի
Ուղեղիս լաթի վրա
Նկարում է դեմքը Ձեր:

* 
Էլեկտրական լամպի
Ֆոսֆորագույն լույսում
Ձեր էմալե դեմքի
Տխրությունն է հոսում:
Հոսում է լույսը Ձեր
Փողոցների հեռուն -
Ու մի անծի՛ր, անծի՛ր
Թովչություն է փռում:

* 
Կարդում էիք Դուք թավ ձայնով
Տարօրինակ ու կանացի
Երգերը Ձեր մարմանդ ու մով:

Երբ բարձրացա ու գնացի -
Լռել էր ձայնը Ձեր երգուն,
Բայց իմ սրտում, իմ որբ հոգում
Թավջութակնե՛ր էին երգում:

* 
Երբ ես տեսնում եմ դեմքը Ձեր
Եվ Ձեր մատները ապակի,
Եվ Ձեր դեմքին - լուսե գծեր
Ինչ-որ հեռու արեգակի -
Սիրտս զգում է ցավը նուրբ
Ձեր ուսերին նիրհող շալի,
Մետաքսի վիշտը անսփոփ,
Անբառ թախիծը ռոյալի,
Ու բաժակում նիրհող թեյի
Անմահ ձանձրույթը հորանջող -
Ու ջահազարդ սենյակների
Մարմանդ մորմոքը մեզ տանջող:

* 
Թղթից շինած ծաղիկների պես հիվանդոտ,
Թոքախտավոր ստեղների պես ռոյալի,
Փոշուց կերած նկարների նման անթով,
Որպես մեռած գեղեցկուհու մի հայելի -
Հոգիս տխրել է անբարբառ ու չգիտե
Ինչո՞ւ է օրն իրիկնանում ու լուսանում -
Երբ ոչ մի լույս դրսից ընկած ճառագայթի
Չի՛ ամոքում նրա կարոտը անանուն:

* 
Երբ ես հիշում եմ Ձեզ -
Հավատացե՛ք, որ ինձ
Համակում է մի հեզ
Ու մեղմահոս թախիծ:
Սիրում է սիրտս բիլ,
Երազանքով անհույս,
Կաթի՛լ - կաթի՛լ խմել
Տխրությունը Ձեր լույս:
Օրերում այս հրե,
Հորձանքներում վարար,
Երբ որ ամեն քարի
Զարնվում է մի քար -
Հեռուներից Ձեր կույս
Թող շիթ առ շիթ սուրա
Տխրությունը Ձեր լույս՝
Վառվող հոգուս վրա:

* 
Ես հիմա օրհներգում եմ
Մի անուշ տխրություն, որ
Իմ հոգին ամոքում է
Ձեր հեռու կարոտո՜վ նոր:

Ես երգով միշտ Ձեզ հե՛տ եմ`
Ձեր բույրից հավիտյա՛ն գոհ.
Ես հիվանդ մի պոետ եմ.
- Օգնեցե՜ք, օգնեցե՜ք, օ՜...
* 
Իմ երգը միշտ Ձեզ է երգում`
Դուք երգ ու հմայք եք, տիկի՜ն.
Լսեք, ախ, լսե՜ք, իմ երգին -
Իմ երգը միշտ Ձեզ է երգում:
Օ, թող իմ ամե՜ն մի երգում
Իր փայլը զգա Ձեր հոգին -
Իմ երգը միշտ Ձեզ է երգում,
Դուք երգ ու հմայք եք, տիկի՜ն:

* 
Երեկ Ձեր պրոֆիլը այնքան,
Այնքան հմայիչ էր, գիտե՞ք,
Եվ Ձեր սանրվածքը թեք
Երեկ հմայիչ էր այնքան:
Դյութի՛չ էր Ձեր ժպիտը մանկան,
Ձեր քաղցր ժպիտը` սրտաբեկ, -
Երեկ Ձեր պրոֆիլը այնքան,
Այնքա՛ն հմայիչ էր, գիտե՞ք...

* 
Ձեր դեմքի էմալը երեկ
Հստակ էր, որպես ապակի.
Կարոտ էր հրի, կրակի
Ձեր դեմքի էմալը երեկ:
Արդյոք ո՞վ պիտի կրակի,
Արդյոք ո՞ւմ պիտի նվիրեք
Ձեր դեմքի էմալը, որ երեկ
Հստակ էր, որպես ապակի...

* 
Այսօր Ձեր մատները, տիկի՜ն,
Նման են հեռու մի հուշի.
Մաղում են կապույտ մի փոշի,
Այսօր Ձեր մատները, տիկին:
Հին բույրն եմ զգում ես կրկին,
Հին բույրը անցած, ուրիշի, -
Այսօր Ձեր մատները, տիկի՜ն,
Նման են հեռու մի հուշի...

* 
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց.
Լսո՞ւմ եք անուշ մի զնգոց -
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն:
Դյութում են շրթերը վարդե,
Սրտերը կրակ են ու բոց -
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց:

* 
Շրշում են իմ շուրջը, շրշում
Շորեր ու շորեր կանացի.
Անցնում եմ մայթով փողոցի -
Շրշում են իմ շուրջը, շրշում:
Լսում եմ գարնան մի շրշյուն,
Կարծես թե անտառ գնացի -
Իսկ շուրջս շրշում են, շրշում
Շորեր ու շորեր կանացի...

* 
Երգում է ծովը, դաշտը, հովը,
Ամե՜ն ինչ երգ է ու շշուկ,
Երբ սիրտը խենթ է ու գինով է:
Երգում է ծովը, դաշտը, հովը. -
Գիտե՞ք, որ սիրտը դա՜շտ է, հով է,
Եվ երբ զարթնում է սերն անշուք -
Երգում է ծովը, դաշտը, հովը -
Ամեն ինչ երգ է ու շշուկ...

Հիմա ամեն ինչ անիմաստ է,
Իզուր այդպես դու շիկնեցիր.
Ինչի՞դ է կյանքը, իր իմաստը,
Հիմա ամեն ինչ անիմա՛ստ է.
Թողել ենք նավը, ղեկը, լաստը,
Իսկ ծովը մո՛ւթ է ու անծիր. -
Հիմա ամե՜ն ինչ անիմաստ է -
Իզո՛ւր այդպես դու շիկնեցիր...

* 
- Ես անդարձ Ձեզ սիրել եմ, և իմ սիրտը հուր է`
Թող ցրե՜ իմ հուրը տխրությունը Ձեր.
Տխրությունը թույն է, ժանգոտած մի սուր է:
Ես անդարձ Ձեզ սիրել եմ, և իմ սիրտը հուր է. -
Օ, թողե՜ք որ, քույր իմ, մորմոքող իմ հուրը
Բռնկի հույսով նոր մշուշում անծիր. -
Ես անդարձ Ձեզ սիրել եմ, և իմ սիրտը հուր է. -
Թող ցրե՜ իմ հուրը տխրությունը Ձեր:

* 
Զրնգում է շուրջս աստղազարդ գիշերը
Ու պարում են շուրջս լուսազարդ հուշեր -
Այս գիշեր իմ սիրտը Ձեզ նորի՛ց հիշել է...
Զրնգում է շուրջս աստղազարդ գիշերը.
Օ, ինձ ի՞նչ, որ երգն իմ ու գինով իմ սերը
Շարժելու են ծաղրը ու ծիծաղը Ձեր -
Զրնգում է շուրջս աստղազարդ գիշերը
Ու պարում են շուրջս լուսազարդ հուշեր: